اسکرام (Scrum)

اسکرام یکی از بهترین روشهای مدیریت پروژه در مهندسی صنایع می باشد و همچنین آموزش اسکرام کاربرد بسیاری در بازار کار مهندسی صنایع دارد. آموزش اسکرام یکی از مهمترین سرفصل ها در دوره های آموزشی مهندسی صنایع می باشد.

اسکرام یکی از روشهای متدولوژی چابک (Agile) است که برای هدایت تیمها برای تحویل تدریجی محصول طراحی گردیده است.  اغلب از آن به عنوان چارچوب مدیریت پروژه چابک یاد میگردد. کنترل پروژه سنتی نیازها را طوری تنظیم مینماید تا زمان و هزینه کنترل شوند و در سمت مقابل اسکرام زمان و هزینه را مطابق نیازها تنظیم مینماید. در ایران از این روش بیشتر برای توسعه نرم افزار استفاده میگردد اما این روش تنها مختص به نرم افزار نیست. ابتدا به بررسی چند اصطلاح در اسکرام میپردازیم.

اسپرینت (sprint): جلساتی که در یک پریود زمانی منظم برگزار میگردد. (بسته به نوع پروژه و یا محصول هر ۱ تا ۴ هفته یکبار). وقتی مدت زمان اسپرینت طولانیتر باشد تعاریف آنچه باید ساخته شود ممکن است دستخوش تغییر شوند، درنتیجه ممکن است پیچیدگی و ریسک افزایش یابد.

اسکرام مستر (scrum master): در اصل رهبر تیم اسکرام میباشد و اعضای تیم را در جهتی هدایت میکند که از اصول و چارچوب اسکرام خارج نشوند. اگر در حین پروژه مشکلی وجود داشته باشد اسکرام مستر وظیفه برطرف نمودن آن مشکل را دارد. .اسکرام مستر به افراد خارج از تیم کمک میکند تا متوجه شوند کدامیک از رفتارهایشان به تیم اسکرام، کمک کننده بوده و کدامیک نبوده است.

بک لاگ (backlog): لیست خواسته های مشتری است. این لیست رتبه بندی شده است و تمام مواردی که باید در محصول گنجانده شود در آن موجود است.

بک لاگ اسپرینت: بکلاگ اسپرینت تمام کارهایی که تیم توسعه برای رسیدن به هدف اسپرینت ضروری تشخیص داده است را شفاف و قابل مشاهده میسازد. طرحی با جزئیات کافی است که از پیشرفت حاصل در اسکرام روزانه تأثیر گرفته و تغییر میکند .تیم توسعه، بکلاگ اسپرینت را در طول اسپرینت اصلاح میکند.

برنامه ریزی اسپرینت

در اسکرام مجموعه ای از جلسات منظم برگزار میگردد. این جلسات، جلسه برنامه ریزی اسپرینت (sprint)، اسکرام روزانه، بازبینی sprint و بازاندیشی sprint هستند.  در جلسه برنامه ریزی اسپرینت مالک محصول (مشتری) و یا نماینده مالک، اسکرام مستر و اعضای تیم حضور دارند. مالک محصول در جلسه به طور کامل خواسته های خود را بیان میکند (چه چیزی میخواهد) پس از آن اعضای تیم وظایفی که برای دستیابی به خواسته های مشتری مورد نیاز میباشد را تعیین مینمایند. (چگونه انجام گردد) پس از آن بررسی میگردد که تیم زمان لازم برای انجام خواسته ها را دارد یا خیر اگر زمان لازم را داشته باشد، موارد اسپرینت تصویب و قطعی میگردند. در غیر این صورت خواسته هایی با اولویتهای پایینتر در backlog قرار گرفته تا زمانی که حجم کارهای اسپرینت سبکتر گردد.

در جلسات برای زیرنظر گرفتن پیشرفت وظایف از یک تخته استفاده میگردد. این تخته به سه قسمت تقسیم میگردد. قسمت اول (to do) که مربوط به وظایفی است که در آن بازه زمانی تا اسپرینت بعدی باید انجام گردند. هر کدام از کارهایی که باید انجام گردند روی یک کاغذ نوشته شده و در این قسمت به تخته چسبانده میشوند. قسمت دوم (doing) بوده که در بعضی منابع (in progress) نوشته میشوند. که مربوط به کارهایی است که درحال انجام هستند هرکدام از آنها را روی یک کاغذ نوشته و در این قسمت چسبانده میشوند. قسمت سوم (done) بوده و هر کدام از کارهایی که انجام شده اند روی یک کاغذ نوشته شده و در این قسمت چسبانده میشوند. وضعیت هر کدام از کارها توسط اسکرام مستر و تیم بررسی میگردند. درصورت وجود هرگونه مشکل در انجام کارها اسکرام مستر وظیفه برطرف کردن آن را دارد.

اسکرام سازمان را به تیمهای خود سازمانده، کوچک و فراوظیفه ای تقسیم میکند. در اصل میتوان گفت به جای اینکه یک تیم بزرگ زمان زیادی را صرف ساخت یک فرآورده بزرگ نماید، از یک تیم کوچک استفاده میگردد تا در زمان کوتاهتر یک فرآورده کوچکتر ساخته شود. اما برای داشتن یک دید کلی یکپارچه سازی به صورت مداوم انجام میگردد.

تیمهای خودسازمانده خودشان بهترین روش انجام کار را انتخاب میکنند بجای اینکه توسط کس دیگری از خارج تیم مدیریت شوند. تیمهای فراوظیفه تمام توانمندیهای لازم جهت تکمیل کارها را بدون وابستگی به اجزای خارج از تیم دارا هستند .الگوی تیم در اسکرام به گونه ای طراحی شده اند تا انعطاف پذیری، خلاقیت و بازدهی بهبود پیدا کند.

تیمهای اسکرام محصول را به صورت تکرارهای افزایشی عرضه میکنند که امکان دریافت بازخورد را به حداکثر میرساند .ارائه محصول تکمیل شده، بصورت افزایشی این اطمینان را بوجود می آورد که همیشه یک نسخه بالقوه و کارامد از محصولی کارکننده دردسترس است.

اسکرام روزانه

اسکرام روزانه یک جلسه زمان ثابت ۱۵ دقیقه ای برای هماهنگی فعالیتهای تیم توسعه و ایجاد یک طرح برای ۲۴ ساعت آینده است. این جلسه با بررسی کار انجام شده از اسکرام روزانه قبل تا به حال و پیشبینی کاری که میتواند قبل از جلسه بعدی انجام شود، صورت میگیرد . برای کاهش پیچیدگی، اسکرام روزانه هرروز در یک زمان و در یک مکان معین برگزار میشود .در طی جلسه، هر یک از اعضای تیم توسعه شرح میدهند که در روز قبل چه کارهایی در راستای دستیابی به اهداف اسپرینت انجام دادند و امروز چه کارهایی در همین راستا انجام خواهند داد و آیا به مانعی برخورد کردند که که از دستیابی آنها به اهداف اسپرینت جلوگیری کرده است یا خیر.

بازبینی اسپرینت

بازبینی اسپرینت در انتهای اسپرینت و به منظور بررسی محصول و در صورت نیاز تصحیح و تعدیل بک لاگ محصول برگزار میشود. طی بازبینی اسپرینت، ذینفعان و تیم اسکرام بر روی کاری که طی اسپرینت انجام شده است، تعامل میکنند. در این جلسه مالک محصول مشخص میکند که چه مواردی انجام شده و چه مواردی انجام نشده است.

نتیجه این بازبینی، بک لاگ محصول اصلاح شده و کارهایی که احتمالاً در اسپرینت بعدی انجام میشوند، در آن تعریف میگردد. .بک لاگ محصول به منظور دستیابی به فرصتهای جدید ممکن است مورد تصحیح و تنظیم سرتاسری قرار گیرد.

بازاندیشی اسپرینت

در این جلسه تیم اسکرام به بازبینی خود پرداخته و یک طرح بهبود جهت اجرا در اسپرینت بعدی تهیه میکنند. اسکرام مستر باید مطمئن شود که این جلسه برگزارشده و همه لزوم آن را درک کرده اند. اسکرام مستر به تیم اسکرام آموزش میدهد تا جلسه را در محدوده زمان ثابت نگه دارند. پس از این جلسه تیم اسکرام باید تمامی اصلاحاتی را که میخواهد در جلسه اسپرینت بعدی انجام دهد را تشخیص داده باشد. اجرای این اصلاحات در اسپرینت بعدی، همسوسازی تیم اسکرام بر نتایج بررسیهای خود است .گرچه بهینه سازیها و اصلاحات ممکن است در هرزمانی صورت پذیرند ولی بازاندیشی اسپرینت فرصتی رسمی و اختصاصی برای بازرسی و سازگاری ایجاد میکند.

در هر مقطعی از زمان، کل کار باقیمانده برای رسیدن به هدف قابل محاسبه است. مالک محصول این مجموع کار باقیمانده را حداقل در هر بازبینی اسپرینت، پیگیری میکند. مالک محصول این مقدار را با مقدار کار باقیمانده از بازبینی اسپرینت قبلی مقایسه میکند تا وضعیت پیشرفت کار نسبت به زمان مطلوب برای دسترسی به هدف آشکار شود. این اطلاعات باعث ایجاد شفافیت برای تمام ذینفعان میشود.

در هر مقطع زمانی از اسپرینت، مجموع کل کار باقیمانده در بک لاگ اسپرینت قابل محاسبه است. تیم توسعه این مجموع کار باقیمانده را حداقل در هر اسکرام روزانه جهت تشخیص و راستی آزمایی دستیابی به هدف اسپرینت، پیگیری میکند. تیم توسعه با پیگیری کار باقیمانده در طول اسپرینت میتواند پیشرفت خود را مدیریت کند.

امیدواریم مقاله آموزش اسکرام برای شما در بازار کار مهندسی صنایع مفید واقع گردد